مینو محرز: نمی دانیم چه بلایی قرار است سر جامعه بیاید - مجله توسعه دهنده

روزنامه ایران نوشت: با مینو محرز عضو کمیته کشوری ستاد ملی کرونا قرار مصاحبه گذاشتیم تا ابعاد مختلف افزایش تعداد مرگ ومیر و اعلام مجدد آژیر خطر ویروس کرونا را از زبان او بشنویم. ظهر روز دوشنبه مینو محرز عضو کمیته کشوری ستاد ملی کرونا را در مرکز تحقیقات ایدز بیمارستان امام خمینی (ره) می بینیم. با گرمی از ما استقبال می نماید، اما دل پری دارد. از مردم بخصوص جوانان گلایه می نماید که با سهل انگاری و نادیده دریافت دستور های بهداشتی اعضای خانواده شان را مبتلا به کرونا می نمایند.

پیش از آغاز تبادل نظر عکاس وقتی از او می خواهد ماسکش را بر دارد با صراحت جواب می دهد: نه چرا بردارم ماسک اجباری شده است ما خودمان باید الگو باشیم.، اما هنوز اغلب جوانان ماسک نمی زنند. چاره فقط زدن ماسک است. همه جا اجباری نموده اند امریکا، اروپا همین ترکیه خودمان ماسک نداشته باشی 600 لیر جریمه می نمایند. مردم ایران دل به نشاطند.

محرزمعتقد است مردم باید اجتماعی فکر نمایند. او با اشاره به موضوع اینفودمی می گوید اینفودمی یا اپیدمی اطلاعات غلط بدتر از کرونا است. وی درباره دلایل افزایش آمار مبتلایان و همچنین رفتار های کرونا در استان های قرمز واقدامات دولت و مردم برای مقابله با این بیماری گفت وگویی انجام دادیم که می خوانید:

خانم دکتر چه اتفاقی افتاد که اواسط اردیبهشت تقریباً تخت های کرونایی خالی شده بود، اما همین تخت ها دوباره پراز بیمار شد. به نظر شما در بحث کنترل و مهار کرونا ایراد اصلی کار کجا بود رفتار های غیر بهداشتی مردم یا اینکه برنامه های ستاد ملی کرونا در اجرا با ضعف هایی همراه بود؟

ببینید ایام عید کشور تعطیل بود و بعد ازآن هم دولت یک هفته ای همه جا را تعطیل کرد. از طرفی تعداد بیماران زیاد شد و همه ترسیده بودند و همین مسأله باعث شد تا آمار بیماران کم گردد، اما در این بین مردم فکر کردند که کرونا تمام شده و بیرون آمدند. قبلاً از هرخانواده یک نفر مبتلا می شد، اما الان همه خانواده از پدر عظیم و مادر عظیم گرفته تا نوه با هم مبتلا می شوند؛ بنابراین معلوم است که با برگزاری عزا، عروسی ها و میهمانی ها آمار مبتلایان بالا برود. البته مردم فکرمی نمایند، چون هوا گرم شده پس کرونا هم به خاتمه رسیده در حالی که در بحبوبه گرما استان خوزستان دچار اپیدمی شد.

به عبارتی باید بگویم گرما، بیماری را در محیط از بین می برد، ولی در بدن انسان در دمای 37 درجه ویروس زنده می ماند ما ویروس را در گرما از محیط نمی گیریم ویروس از انسان به انسان سرایت می نماید.

درباره شهر های با شرایط قرمز چه تصمیمی باید گرفت؟ آیا قرنطینه امکان پذیر است؟

مگر می گردد شهر ها یا حتی تهران را قرنطینه کرد؟ مگردر ووهان چین هم توانستند قرنطینه نمایند؟ شما ببینید چقدر کارگر مهاجر داریم که برای کار از اطراف تهران می آیند تمام مواد غذایی ازحومه تهران می آید پس باید مردم خودشان لاک داون نمایند و در خانه بنشینند و بیرون نیایند. توصیه می کنم اگرحوصله تان سر رفته و بیرون می آیید، ماسک بزنید. وقتی فاصله گذاری فیزیکی برداشته شد همه جای جهان دوباره پر از بیمار شد.

بعضی از مطالعات می گویند؛ لاک داون و تعطیلی همه کارگاه ها و مشاغل جبران ناپذیر است و هیچ کشوری از عهده اش بر نمی آید در نتیجه گفتند تنها راهش ماسک زدن است. امریکا، کانادا و ترکیه ماسک اجباری است و نتیجه اش را دیده اند. مسائل روانی و مالی ناشی از کرونا در جهان روی مردم تأثیر زیادی گذاشته در نتیجه مطالعات می گویند زدن ماسک انتقال بیماری را به زیر دو درصد می رساند چنین مطالعه ای ایده ال است. پس باید ماسک بزنیم و بیرون بیاییم.

بعضی معتقدند اگر مردم رعایت نکردند باید محدودیت ها بازگردد شما با این موافق هستید که دولت محدودیت ها را به دو ماه قبل برگرداند؟

چرا باید مردم را تحت فشار بیشتر روانی قرار داد؟ باید آزاد باشند، بیرون بیایند، ولی ماسک بزنند. دیگر از این بهتر؟ یک ماسک زدن اشکال دارد؟ مسائل در خانه نشستن از نظر روانی زیاد بوده در جهان مسائل افسردگی و اضطراب سلامت روان مردم را به خطر انداخته است، ولی واکنش اینکه ولش کن، چون اعتماد به دولت ندارم نه درست نیست. مسأله جان ما است در مورد کرونا تصمیم گیری دولت مطرح نیست این ما هستیم که تصمیم می گیریم می خواهیم مبتلا شویم یا نه.

مردم باید برای حفظ سلامتی شان و هموطنان شان به دستورالعمل های جهان گوش دهند. جهان تنها راه را اجباری شدن ماسک می داند. تا کی اقتصاد را ببندیم تا کی بیکاری؟ هیچ کشوری از عهده اش بر نمی آید. باید بیزینس و کار ها راه می افتاد همه جای جهان با ماسک زدن کار می نمایند. سرعت ابتلا بعد از بازگشایی ها وحشتناک زیاد شده است خب اگر ماسک بزنند که همه خانواده یکجا مبتلا نمی شوند.

هر روز استان های جدیدی به فهرست استان های قرمز یا در شرایط هشدار اضافه می گردد؟ شما علت را در چه می دانید و اینکه ستاد ملی کرونا در مورد شرایط حاد کرونا پروتکل ها و برنامه های جدیدی دارد؟

علت آن تعطیلات اخیر و رفتن به مسافرت به بعضی استان ها است. یکی از خصوصیات این ویروس قدرت انتقال بی نهایت بالای آن است. به محض اینکه در جامعه پیدا گردد سرایت می نماید. البته در مورد خوزستان به این خاطر آمار بالاست که قبلاً پیک را پشت سر نگذاشته بود.

ستاد ملی کرونا تصمیم داشت قرنطینه کند، ولی مطالعات جهان نشان می دهد قرنطینه (لاک داون) ضررش بیشتر از کرونا است. استراتژی های جدید می گویند فقط ماسک بزنید. معتقدم جا هایی که تجمع است باید تعطیل گردد. بازگشایی شرکت ها و کارخانه ها لازم است، ولی یکسری تجمعات مانند کنفرانس ها و آموزش ها باید از راه وبینار برگزار شوند. البته در مورد دانشگاه ها دانشجویان با زدن ماسک می توانند در کلاس های درس حاضر شوند.

پیش بینی شما از شرایط شیوع کرونا در ایران چیست؟

ما اصلاً نمی دانیم در پاییز و زمستان با وجود آنفلوانزا چه بلایی قرار است سر جامعه بیاید. باید خودمان را برای گرفتاری های بیشتر آماده کنیم. هیچ چیزی در جهان معلوم نیست. اینکه آیا همه بگیرند مصونیت پیدا می نمایند یا بعد از مدتی مصونیت از بین می رود؟

به دنبال افزایش تماس های مردم چقدر محتمل است نرخ ابتلا به بیماری دوباره به روز های اوج اپیدمی کرونا برگردد؟

الان تقریباً به روز های اول برگشتیم. البته نمی توانم دقیق بگویم آمار چقدر است، اما الان بعضی افراد تست شان مثبت است و تعدادی هم بدون علامت هستند. از طرفی امکانات تست گیری بهتر شده و زودتر تشخیص می دهیم شاید یکی از دلایل افزایش آمار مبتلایان به خاطر افزایش تست های کرونا است.

محاسبات اپیدمیولوژیست ها نشان می دهد بزودی وارد پیک دوم ویروس کرونا می شویم. تعریف شما از پیک دوم بیماری چیست؟

در پیک اول کرونا مراجعه نماینده ها بسیار زیاد بود و همه بیمارستان ها پر بودند بیمارستان امام روزی بین 60 تا 100 مریض سرپایی مراجعه می کرد دو هزار بیمار بستری داشتیم در حالی که بیمارستان معین نبود و مجبور شدند اینجا هم کرونا بخوابانند. یک دفعه تمام شد الان دوباره بیمارستان های معین پر شده اند و دوباره از جا های مختلف به بیمارستان امام ارجاع می شوند. البته الان بسیاری از بیماران را سرپایی درمان می کنیم تجربه مان بیشتر شده، ولی آمار بالاست و مریض بدحال و مرگ و میر هم بیشتر است.

تازه پیک از آن اوج پایین آمده بود، ولی الان به سرعت پیک بالا می رود همه خسته شده اند و رها نموده اند. مردم فکر کردند گرم شده و ویروس ضعیف شده است این ها تفکرات غلطی است. ویروس اصلاً ضعیف نشده است قدرت کشندگی اش مثل سابق است گرما هیچ تأثیری در از بین رفتن ویروس ندارد. سرعت انتقال در خانواده ها خیلی بدتر شده است، چون همه بیرون زده اند. لاک داون (در خانه ماندن) خیلی تأثیر دارد.

چند روز پیش وزیر بهداشت گفت ویروس کرونا در هر استانی یک نوع رفتار متفاوتی داشته است به طور مصداقی بفرمایید رفتار های کرونا در استان های قرمز دارای چه علامت هایی بوده است؟

فقط می توانم بگویم در استان هایی که ایپدمی زودتر آغاز شد تجربه رسیدگی و درمان بیمار بیشتر بود، ولی در اثر افزایش تعداد بیمار در کل جهان علائم بالینی بیمار متفاوت شد قبلاً چین گفت تب، سرفه و تنگی نفس علائم کرونا است الان می بینیم کرونا تمام اعضای بدن را گرفتار می نماید خیلی از بیماران کرونایی با اسهال و تهوع می آیند، اما مریض با تظاهرات جلدی، سکته مغزی و بعد شاید گرفتاری ریه پیدا کند. علائم بالینی متفاوت تر کرونا به دلیل تجربه در جهان شناخته شد. امروز تظاهرات گوارشی کرونا خیلی زیاد شده است. فقط ریه نیست که درگیر گردد که با سی تی اسکن تشخیص دهیم. بهترین راه تست قابل اطمینان است و با ایزوله کردن مبتلایان زنجیره انتقال را قطع می نمایند.

افزایش فرایند صعودی آمار موجب شده شرایط فعالیت کادر درمان بیشتر و خسته نماینده تر گردد برای حفظ این نیرو ها و تقویت کادر درمان چه کار باید کرد؟

مردم باید رعایت نمایند کمتر مبتلا شوند، چون واقعاً و بخصوص در شهرستان ها بیشتر از این پزشک و پرستار نداریم همین هایی هم که هستند خسته شده اند 5 ماه است شبانه روز کار می نمایند. امکانات و متخصص می خواهد. وقتی پزشک و پرستار نباشد بیماران را درمان کند تکلیف بیماران چه می گردد؟ هیچ جای جهان امکانات پزشکی جوابگوی این همه بیمار نبود.

عملکرد ما در درمان خیلی بهتر از کشور های اروپایی بوده با وجود این پزشکان و پرستاران ایثار نموده اند و خودشان هم گرفتار شده اند و بدبختانه مرگ و میر هم داشته اند. امکانات و تخت آی سی یو هزینه های بسیار زیادی دارد. هزینه یک روز بستری در آی سی یو 10 میلیون تومان است این را آسان نگیرید این ها برای دولت هزینه است یعنی از جیب مردم می رود. ما باید رعایت کنیم تا جلوی این هزینه ها را بگیریم.

معاون آموزش وزیر بهداشت در فروردین ماه درباره منشأ آلودگی ویروس کرونا در تبادل نظر با ایران عنوان نمود که قم منشأ کرونا نبود و همزمان نمونه های ابتلا به کرونا در گیلان هم مشاهده است. منتقدین می گویند چرا دولت قم را قرنطینه نکرد؟

دانشجوی ایرانی در ووهان چین زیاد است و یکسری هم اهل گیلان بودند. در قم هم کارگر چینی زیاد است آن زمان رفت و آمد هم بود. منتها همه می گفتند از قم آغاز شده در حالی که در مطالعات اپیدمیولوژیک معین شد ویروس در گیلان هم بوده است. ما قبل از شناسایی ویروس رفت و آمد با چین داشتیم. همان سی بهمن دو مورد زن و شوهری در قم که از مسافرت برگشته بودند تست شان مثبت اعلام شد و وزیر بهداشت بلافاصله ورود کرونا به کشور را گفت اینکه رسانه های خارجی مدام می گویند کرونا قبلاً در ایران بوده و نگفتند یا آمار را کم اعلام می نمایند اصلاً درست نیست.

سازمان بهداشت جهانی زمانی آمار را از وزارت بهداشت قبول می نماید که تعداد مبتلایان دارای تست مثبت باشند. سازمان بهداشت جهانی عکس ریه مشکوک را به عنوان آمار کرونا قبول نمی نماید. مردم چه انتظاری دارند؟ بعضی رسانه های خارجی و فضای مجازی که آمار را ده برابر اعلام می نمایند اطلاعات غلط می دهند این ها می خواهند مردم را تحریک نمایند.

عملکرد دولت و وزارت بهداشت را در مدیریت و کنترل کرونا چگونه ارزیابی می کنید؟

40 سال است مدیر کمیته های مختلف عفونی وزارت بهداشت بوده ام بخصوص مرکز مدیریت بیماری های واگیر بسیار عالی کار می نماید ما بهترین در منطقه هستیم. منتها باید امکانات بدهند. این همه سیل و زلزله در ایران بود یک بار اپیدمی بیماری های عفونی شیوع پیدا نکرد. ما هفتمین گایدلاین درمانی کرونا را تدوین نموده ایم،

دائم تحقیقات کشوری به روز انجام می گردد، درمان هم که خوب پیش می رود. اما در امریکا ببینید رئیس جمهورش چقدر خرابکاری کرد بسیار افتضاح عمل کرد با آن همه مرگ و میر و ابتلا. اینجا دولت ستاد ملی تشکیل داد و عملکردش بسیار عالی بود. عملکرد ما نسبت به تحریم، امکانات درمانی و آگاهی مردم خیلی بهتر از جا های دیگر بود بخصوص در منطقه که اولین هستیم.

حرف آخر؟

مردم روز های اول مضطرب بودند فکر می کردند هر کسی کرونا بگیرد، می میرد. امکانات درمانی ما به خاطر تحریم کم بود همه این ها جبران شد خوشحالم که همزمان با تمام برنامه های درمانی تحقیقات و درمان مان بجا بوده فقط یک مشکل عظیم که داریم اینفودمی است. اطلاعات نادرست خیلی زیاد است حرف های وزارت بهداشت را باور داشته باشید دروغ نمی گویند. اینفودمی را از خودتان دور کنید. وزیر و معاونان وزارت بهداشت فوق العاده عمل می نمایند.