نوای ساز و دهل جشن نوروز در موزه میراث روستایی گیلان - مجله توسعه دهنده

دیرگاهی نمی گذرد که اکو موزه میراث روستایی نخستین موزه میراث روستایی کشور در زمینی به مساحت حدود 263 هکتار در پارک جنگلی سراوان، واقع در کیلومتر 18 جاده رشت تهران، زندگی یکصد سال گذشته روستائیان گیلان در 9 فاز و با 36 سازه را به نمایش گذاشته و گردشگرانی را از داخل و خارج کشور میزبان می گردد که سرور جشن ها و آئین های بومی را در فضایی روستایی به یادگار از یک قرن پیش جست وجوگر هستند.

هدیه موزه میراث روستایی گیلان بعد از مسیری در امتداد جاده و بر بلندای شالی و رود، حلاوت ساعتی زندگی در یک قرن گذشته است که خالی از هرگونه هوار شهر به انسان آرامش می بخشد؛ در گذران لحظه ها در موزه میراث روستایی گیلان کسانی که فضای ناب روستا را تجربه نموده و خاطره های خوش آن را به یاد می آورند، در می یابند که با غرق شدن در تکنولوژی و صنعت چه به حال روزهای خوش و خالص گذشته آورده اند و نسل نو نیز برای لحظاتی معنی پاک روستا در گذشته را تجربه می نمایند.

اقدامات پاسدارانه برای میراث معماری روستایی گیلان

چندی پیش بود که سرپرست اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی گیلان گفت: در راستای تصویب نامه هیئت وزیران با عنوان آئین نامه پاسداری از میراث ناملموس شهرها و روستاها در نخستین همایش پاسداری از میراث ناملموس کشور ثبت ملی نخستین پرونده ارسالی از استان گیلان با عنوان موزه میراث روستایی، اقدامات پاسدارانه برای میراث معماری روستایی گیلان پس از انجام مراحل آنالیز و داوری مورد موافقت کلیه اعضای شورای ثبت کشور نهاده شد.

ولی جهانی توضیح داد: با ثبت ملی این پرونده امیدواریم در آینده شاهد حفاظت هرچه بیشتر از این میراث ارزشمند استان گیلان باشیم. در روزهای آینده هم شماره ثبت پرونده موزه میراث روستایی، اقدامات پاسدارانه برای میراث معماری روستایی گیلان پس از طی مراحل اداری به این اداره کل ابلاغ خواهد شد.

پیشواز بهار و چهارشنبه سوری

هنوز چند روزی از اعلام خبر خوش یاد شده نگذشته بود که یاسر امانی، مدیر موزه میراث روستایی گیلان خبر از برگزاری آماده شدن این موزه برای برپایی جشنواره نوروز با عنوان پیشواز بهار و چهارشنبه سوری را گفت.

یاسر امانی اضافه کرد: هر ساله در سرانجامی زمستان موزه تعطیل میشد تا برای نوروز آماده گردد اما بدلیل استقبال زیاد گردشگران سال جاری همزمان با آماده سازی نوروزی پذیرای گردشگران نیز هستیم.

وی گفت: جشنواره نوروزی با برنامه پیشواز بهاری از شنبه 21 اسفند شروع می گردد و در همه ایام نوروزی با برگزاری انواع مراسم آئینی، بازی های بومی، نمایشگاه صنایع دستی و لباسهای محلی، ایستگاه نقاشی برای بچه ها و اکران فیلم مستند میزبان گردشگران خواهیم بود.

طبیعت گیلان نقطه قوت اکوتوریسم

فاطمه سپاس خواه، کارشناس گردشگری است و زندگی در کشورهای مختلف را تجربه نموده و می گوید: طبیعت گیلان یکی از نقاط قوت توسعه اکوتوریسم در کشور است و برنامه ریزی برای گردشگری تخصصی می تواند موجب توسعه گردشگری در استان و کشور گردد.

وی ادامه می دهد: متاسفانه آثار ناخوش و منفی بجا مانده غالب گردشگرانی که به گیلان سفر می نمایند بسیار بیشتر از آثار مثبت است؛ با توجه به گردشگری بودن این خطه باید برنامه ریزی مدونی برای این فعالیت مالی گیلان که از پایه های گردشگری کشور است، انجام گردد.

سپاس خواه تاکید می نماید: اگرچه سفر حق همه مردم است اما باید شرایطی فراهم گردد تا از آثار منفی گردشگری در استان کم گردد و هر سایت گردشگری در این راستا برنامه ریزی نموده و به وسیله مختلف آموزش گردشگران و اهتمام به محیط زیست را در اولویت قرار دهند.

موزه میراث روستایی است که دیگر آوازه اش فراتر از کشور رفته و در خاورمیانه یک دانه است مکانی شگرف از هنر و معماری است؛ نمره ماشین ها خبر از حضور گردشگران از سراسر ایران می دهند صدای ساز و دهل و آوای استاد فریدون پور رضا (خواننده پیشکسوت فولکلوریک گیلان) نمایه موزه شده و گردشگران برای درک مکانی ناب آکنده از بوی سوختن هیزم و عطر نان راهی همایشی از معماری و آئین می شوند.

صدای ساز و کرنا و موسیقی محلی در هر گوشه از موزه میراث روستایی که در دل جنگل بنا شده به گوش میرسد و در میدانی سبز و پلکان هایی از چوب در دور آن، بازی های محلی چون لافند بازی (انجام حرکات ورزشی بر روی طناب) درحال اجراست.

زنان و مردان راهنما با لباس های سنتی به هدایت گردشگران پرداخته و هریک سرگذشت هر خانه برافراشته را همانند قصه ای شیرین بازگو می نمایند. بر سایه آلاچیق های چوب و برنج، زنان با لباس های محلی مملو از رنگ بر زمین نشسته و بر پشت گمج (ظرف سفالین ویژه گیلان) نانهای سنتی، همانند نان برنج و نان خرفه می پزند و آنها را به گردشگرانی عرضه می نمایند که سرخوش از محیط و هیاهوی پرندگانی هستند که اشعه های خورشید را که از میان درختان سوسو می زند درمی نوردند.

در مسیری از سنگریزه در لابه لای درختان جنگلی، با هدایت تابلوهای چوبی به سمت کوهپایه می روی و در سرانجام، خانه ای که بوی دود و هیزم و بوی ناب روستا را در جان و دل می افشاند. معماری خانه های روستایی گیلان دانش نانوشته ای است که باید حفظ و از آن در معماری کنونی الهام گرفته میشد.

امروز برترین موزه های جهان ترکیبی از اطلاعات مجذوب کننده و آثار هنری را همزمان در معرض دید گردشگران قرار می دهد که میتوان در این راستا به موزه های آرمیتاژ سن پترزبورگ، متروپولیتن آمریکا، موزه قاهره، گالری اوفیتزی فلورانس و لوور فرانسه اشاره نمود و پر بی راه نیست اگر در این بین به اکوموزه میراث روستایی گیلان نیز اشاره نمود.

گشت و گذار در موزه ها امروز می توانند نخستین وجه سفر قرار گیرند، سخن بعضی از کارشناسان حوزه برنامه ریزی گردشگر است؛ آنان معتقدند غنای فرهنگی و تاریخی سرزمینمان بگونه ای است که میتوان با گشایش موزه ای بزرگ در کشور در سطح جهانی حرف برای گفتن داشت.

هنوز هستند کسانی که تاریخ را با فراموشی معنا می نمایند و از تماشا موزه ها لذت چندانی نمیبرند اما مگر می گردد از گنجینه اکوموزه گیلان که سراسر روح و رنگ و اصالت است چشم پوشید و جشنواره نوروزی با اجرای موسیقی زنده محلی، بازی های بومی و محلی، سفره گیلانی، نمایشگاه لباسهای گیلانی، معرفی دستاوردهای معماری و مردم شناسی تا سرانجام نوروز برنامه ریزی شده است.