روستای هیر، روستای زغال اخته - مجله توسعه دهنده

استان قزوین

قزوین یکی از شهرهای پیشرفته ایران است که قدمت آن، به دوره ساسانیان می رسد و به فرمان شاپور، آغاز به سازندگی در آن شد و از آن موقع به بعد این شهر، آغاز به رونق گرفت. همانطور که می دانید شهر قزوین، یکی از شهر های با ریشه قدیمی ایران است و از این رو، جاذبه های طبیعی، هنری و فرهنگی بسیاری دارد که از آن ها می توان به کاروان سرای سعد السلطنه، کاخ چهلستون، آب انبار، خیابان سپه، روستای هیر و بسیاری از جاذبه های دیگر از این شهر و استان، اشاره نمود. قزوین را به عنوان مرکز بزرگ خوشنویسی ایران نیز، می شناسند. بعلاوه این شهر در سال 1392، از طرف رئیس سازمان محیط زیست، به عنوان شهر پاک ایران نیز، انتخاب شد.

روستای هیر

هیر، در لغت نامه دهخدا به معنای آتش معنی شده و و در 65 کیلومتری شمال قزوین، در بخش رودبار الموت غربی واقع شده است و رودخانه نینه رود، از این روستا می گذرد. قدمت این روستا را به روایتی به زمان قبل از ورود اسلام به ایران، تخمین زده اند. در این روستا، آثار تاریخی زیادی موجود بوده که متاسفانه به دلیل عدم توجه، یا از بین رفته و یا سرقت شده اند. این روستا، دارای آب و هوایی کوهستانی و سردسیر است وهممچنین در مجاورت کوهی سنگی به نام لتر تله که در زبان محلی مردم این روستا، به معنای صخره است، می باشد. زبان محلی مردم این روستا، تاتی است. در این روستا و حوالی آن، باغ های زیبا و سرسبز به فراوانی وجود دارد و باعث ررونق کسب و کار باغداری و کشاورزی در این روستا شده است.

عمده محصولات فراوریی این روستا، زغال اخته، فندق، گردو، زالزالک و ریواس است که در بین این محصولات، مهم ترین و شاخص ترین محصول، زغال اخته است. گفته می گردد که در سال بالغ بر 200 تن زغال اخته فراوری و به سراسر کشور، صادر می گردد. البته دیگر محصولات این روستا نیز دارای معروفیت بسیارند و از کیفیت بالا و مرغوبی برخوردارند. به طور مثال، گردوی این روستا، بسیار خوش طعم است و روغن فراوانی دارد. ناگفته نماند که دراین روستا یک درخت گردوی بسیار پیر و کهنسال وجود دارد که از بزرگان روستا، به نقل از پیشینیان خود، بالغ بر 200 هزار گردو از این درخت، برداشت می شده است. در این روستا چشمه ای جوشان و وجود دارد که دارای آبی بسیار گوارا و مفید و از نظر املاح معدنی، بسیار سبک است که آن را با برند وگل، به صورت بسته بندی، به سراسر ایران ارسال می گردد. وگل، سر چشمه رودخانه نینه رود است که این رود دارای آبی گوارا و خنک بوده و در طول قرن های متمادی، باعث تمجید مورخین بسیاری بوده است و بعضی آب آن را شفا بخش نامیده اند.

با تمام این اوصاف، روستای هیر به روستای زغال اخته معروف است و سالانه دنیاگردان بسیاری از تهران، کرج، مشهد، اصفهان و شیراز گرفته تا آلمان، اتریش و استرالیا، برای حضور در جشن برداشت زغال اخته در روستای هیر، شرکت می نمایند. از خواص زغال اخته، میتوان گفت که پلی فنول های موجود در این میوه، باعث کاهش کلسترول خون می شوند و برای سلامتی قلب مفید هستند. زغال اخته، حاوی مقادیر زیادی آهن، کلسیم، اسید فولیک، ویتامین های E, B1, B2, C و فلاوونوئیدها است. این میوه بعلاوه، حاوی بیش از 10 درصد تانن، قند، پکتین، اسیدهای آلی و رنگدانه است. این میوه خوشمزه کم کالری است و باعث اضافه وزن نمی گردد. بعلاوه این میوه منبع خوبی برای فیبر است. با وجود این تفاسیر، با این که روستای هیر از این نظر، بسیار معروف است و در دل رشته کوه های البرز قرار گرفته است، اما هنوز بسیاری از افراد، حتی خود قزوینی ها هم این روستا را نمی شناسند. البته خالی از لطف نیست که بگوییم در چند سال اخیر، آوازه این روستا، نسبت به قبل بیشتر در بین مردم پیچیده است و در نتیجه دنیاگرد های بیشتری را به خود جذب می نماید. همه ساله در در اواخر فصل تابستان، زمانی که موعد برداشت زغال اخته فرا می رسد، اهالی ساکن در روستای هیر، پس از چیدن زغال اخته، آن ها را بر روی پشت بام های خود پهن می نمایند که جلوه سرخ رنگ و خاصی به این روستا در این فصل می دهد و به دنیاگردان این فرصت را می دهد تا با صحنه ای خاص و منحصر به فردی روبرو شوند.

از سال های نه چندان دور در این روستا، برای بالا بردن ظرفیت های دنیاگردی و شناساندن و معرفی این روستا، اقدام به برگزاری جشنواره زغال اخته در این روستا شده است که باعث جذب پنج هزار دنیاگرد از نقاط مختلف ایران و دنیا به این روستا شده است. بخشدار الموت در گفت و گو با خبرگزاری های داخلی درباره این روستا گفت: روستای هیر، 16 بخش دارد که همگی در یک بخش قرار گرفته اند که همگی با م به صورت یکپارچه، 85 درصد زغال اخته کشور را فراوری می نمایند و از حیث فراوری این محصول، رتبه نخست کشور را دارند. آقای اکبررحمتی درباره این که باید این روستا را بزرگتیرین روستای باغات زغال اخته ایران دانست نیز اضافه کرد، وجود باغ های این محصول با خواص دارویی فراوان و قرار گرفتن آن در کنار طبیعت بکر کوهستانی و وجود چشمه زیبا و جوشان وگل، موجب شده است تا این روستا جذابیت های فراوانی برای دنیاگردان و دوستداران طبیعت، داشته باشد. البته از نظر ایشان به عنوان بخشدار این منطقه، پوشش و بافت محلی و سنتی خانه های این روستا نیز یکی از دلایلی است که باعث جذابیت ان روستا برای دنیاگردان است. مسئولین الموت و این روستا امیدوارند تا با حمایت و نگاه سازنده مسئولین، این روستا تبدیل به یکی از روستاهای دنیاگرد پذیر و دنیاگردی استان قزوین گردد و بوم گردی در این شهر افزایش یابد.