آشنایی با شیرینی ها و صنایع دستی اصفهان سرفراز - مجله توسعه دهنده

صنایع دستی استان اصفهان

از جمله صنایع دستی استان اصفهان می توان به خاتم کاری، مینا کاری، مینیاتور، پارچه های قلم کاری و قلم زنی، ملیله دوزی، پارچه های زرباف، آثار خوشنویسی، منبت کاری، کاشی کاری، گچ بری و مشبک و گره چینی اشاره نمود و از جمله شیرینی جات اصفهان نیز می توان به محصولاتی مانند گز، پولکی، شیرین برشتوک، شیرینی برنجی، شیرینی کرکی گریزی مختصر زد. به علاوه در سایر شهرهای این استان هم سوغاتی خودنمایی می نماید که از گلاب قمصر کاشان و عسل فریدونشهر نمی توان به سادگی گذر کرد. همین تنوع زیاد آثار هنری و صنایع دستی زیبا و شیرینی های خوشمزه باعث شده است که انتخاب سوغاتی از این میان کار دشواری باشد، اما آنچه در این بین از همه بیشتر خودنمایی می نماید، گز است.

گز

پیشینه شیرینی جات اصفهان به 450 سال پیش یعنی زمان سلطنت صفویان باز می گردد و در ادوار بعد به عنوان هدیه ای گران بها برای پادشاهان ممالک دیگر ارسال می شده است. نام این شیرینی در زمان های دور از درختی به نام انگبین گرفته شده است. علت این نام گذاری این است که شهد این درخت که در دامنۀ کوه های خوانسار و چهار محال بختیاری می رویند. ماده اصلی فراوری نماینده گز بوده است. این شهد در فصل تابستان به علت گرم شدن هوا از ساقه درخت به شکل دانه های ارزن و به رنگ زرد خارج می گردد. اما امروزه شیرینی جات اصفهان، محبوب از ترکیب موادی همچون گلاب، سفیده تخم مرغ، خلال بادام، بیدمشک، ترکیب گلوکز، شکر، مغز پسته و خلال فندق تهیه و فراوری می گردد. علت حذف شدن شهد انگبین از این محصول، قیمت بالای آن است اما این ماده در فراوریات محدود به ترکیب گز اضافه می گرددو به فروش می رسد. از نظر شکل ظاهری و برش می توان گز را به دسته بندی های زیر تقسیم کرد: گز لقمه ای، گز آردی، گز سکه ای، گز برشی، گز با لایه شکلاتی، گز انگشت پیچ.

پولکی

دومین سوغاتی معروف و محبوب در استان اصفهان پولکی است. مواد مورد احتیاج برای تهیه پولکی کنجد، هل و شکر است. این شیرینی از خانواده آب نبات هاست که در گذشته به آب نبات پولکی مشهور بوده است. علت خوانده شدن به نام پولکی این است که این شیرینی ها به صورت یکنواخت و گرد و کوچک همچون سکه های فلزی رنگ برش می خورد و تهیه می گردد از همین رو به آن ها پولکی می گویند.

شیرینی برشتوک

از دیگر شیرینی جات اصفهان برشتوک است که به عنوان سوغات اصفهان از آن یاد می گردد. مواد اولیه این شیرینی آرد نخودچی و آرد گندم است که با اضافه شدن سفیده تخم مرغ، روغن جامد، خلال پسته و پودر هل و پودر قند این شیرینی را آماده طبخ می نماید و از مغز پسته و مغز بادام برای تزیین آن استفاده می گردد.این شیرینی در اشکال مستطیلی و لوزی بسته بندی می گردد.

شیرینی نان برنجی

شیرینی برنجی نوعی دیگر از سوغات اصفهان و شیرینی جات اصفهان که طعم خوشمزه و لذیذی دارند که از زعفران، تخم مرغ، آرد برنج، گلاب و شکر سابیده شده مواد اولیه آن تهیه می گردد.شیرینی جات اصفهان در بسیاری از شهرهای ایران طبخ می گردد اما استادان شیرینی پزی استان اصفهان آن را به صورت ماهرانه ای آن را پخت می نمایند و یکی از خوشمزه ترین سوغات اصفهان است.

شیرینی کرکی

شیرینی کرکی یکی از معروف ترین و پرطرفدار ترین سوغات اصفهان است که با طعم دلچسب خود به باب میل ذائقه ایرانی است. آرد، آرد جوانه گندم، زعفران، روغن و شکر سابیده شده و هل جزو مواد اولیه ای است که برای پخت شیرینی کرکی مورد احتیاج است.

سوغات

حال از تمام این شیرینی جات اصفهان می گذریم و به سایر سوغاتی های اصفهان اشاره می کنیم. این سوغاتی ها بیشتر در زمینه صنایع دستی است که در چشم نواز بودن و بی نظیر بودن هر یک از آن ها یک مقاله ای جدا احتیاج است که در این مجال نمی گنجد و ما تنها اشاره مختصری به هر یک از آنان داریم. قلاب دوزی، گل دوزی، سکه دوزی و ملیله دوزی از جمله هنرهای دستی و صنایع دستی استان اصفهان است که توسط بانوان هنرمند اصفهانی فراوری و به فروش می رسد. مواد اولیه اینگونه کارهای هنری ابریشم است که با هنرمندی سازندگان و فراورینمایندگان اصفهانی زیبا و چشم نواز می شنود و از زیباترین سوغات اصفهان و پرطرفدارترین سوغاتی های اصفهان است که مخصوصا در بین گردشگران خارجی طرفدارهای زیادی دارد.

قلم زنی

قلم زنی در استان اصفهان از معروفترین صنایع محلی است و اشیای قلم زنی قدیمی که در اغلب منازل و مغازه های عتیقه فروشی یافت می گردد، معرف این هنر محلی اصفهان است. اشیاءِ قلم زنی مانند سینی و گلدان و مجمعه های بزرگ مسی، برنجی، قوطی سیگار، نمکدان، قاب عکس، انواع ظروف و بشقاب به وسیلۀ استادان این فن همه روزه در مغازه های خیابان چهارباغ و اطراف میدان نقش دنیا به سیاحان داخلی و خارجی عرضه می گردد.

کاشی سازی

هنر کاشی سازی از دیگر صنایع دستی قابل توجه در استان اصفهان محسوب می گردد. قدیمی ترین کاشی های موجود اصفهان، کاشی های فیروز ه رنگی است که کتیبه های تاریخی تارک مناره های دوره سلجوقی با آن ها آراسته شده است. در سال های اخیر، کاشی کاری جهت تزئین ساختمان منازل، مغازه ها، میدان ها و مدارس شهر اصفهان به صورت یک سنت محلی درآمده است. در اصفهان علاوه بر کاشی های ساده ساختمانی، کاشی های نقش دار مخصوص نمای خارجی بناها و مساجد به صورت هفت رنگ و معرق نیز فراوری می شوند و به کار می روند.

برای آشنایی بیشتر با سوغات اصفهان، این شهر شیرینی های خاطره انگیز می توانید سفرزون را هم دنبال کنید.