معنای کاتارسیس در بازیگری چیست؟ - مجله توسعه دهنده

به گزارش، بازیگری یکی از مشاغل محبوب در سطح دنیا محسوب می شود، بازیگری فارغ از شهرت و ثروتی که ممکن است برای فرد بازیگر به همراه داشته باشد، دنیای است که می توان در آن ایفای نقش در قالب شخصیت های مختلف را تجربه کرد.

در این بین اکثریت مواقع بازیگری به عنوان یکی از مشاغل سخت دنیا محسوب می شود، شاید از دور برای بسیاری اینکه بازیگری اتفاقی سخت باشد، قابل لمس نباشد، اما اگر به صورت اصولی و به مفهوم واقعی به بازیگری نگاه کنیم، این هنر به واقع به تمرین، مطالعه، شهود و مطالعات فراوانی نیازمند است.

حضور بدن به عنوان عامل اصلی زیست شناسانه انسان است. او تمام امکانات عینی ابزاری خود را از بدن به وام می گیرد و در مدتی محدود آن را استفاده ومجددا به هستی پس می دهد.

آغاز توجه به بدن به عنوان یک عنصر حیاتی - زیستی بدون تردید به اولین نشانه های زیستی بشر در طفولیت او بر می شود. در آن لحظه ای که انسان - طفل تمام پیرامونش را به وسیله لب هایش می شناسد و تمام کنش و بر هم کنشش با دنیا به وسیله لب هایش است.

شناخت بشر نیز با هنر از همین طریق است: دیونیزوس. اما مطابق آراء نیچه در مقابل دیو نیزوس، خدای دیگری نیز هست که خدای موسیقی است، یعنی: آپولون.

چگونه هنر به سمت بدن می رود با ورود موسیقی و جنگ. یعنی دو عملی که زبانش در آن موقع بدن است و احساسی که برای انسان به همراه می آورد، همان قدرت و اعتماد به نفسی است که از کشیدن گوزن بر دیواره غار به او دست می دهد و همیشه می داند که غذایی برای خوردن دارد.

• گفت و گوی خواندنی با محمود پاک نیت /تجدید خاطره با روزی روزگاری در جشن سربُرون

این احساس نیز برابر همان احساس کتارسیس در هنر کلاسیک است. انسان وقتی در برابر نگرانی های خود پیروز می شود که قوای بدنی لازم را داشته باشد. در هنر کلاسیک چنین نیرویی او را به تطهیر به وسیله ترس و شفقت می کشاند. اما در روم باستان که اساس کار هنری نیز جنگ است و کشت و کشتار و تفریحات نیز از همین فرمول استفاده می نمایند، کتارسیس نوعی لذت نجات بشر از مرگ وحشتناک گلادیاتوری است و در همین زمان که دو عنصر موسیقی رزم و مبارزه تنها عناصر صحنه های هنری است، تنها نکته لذت بخش زنده ماندن است از شر خود انسان.

می دانیم که هنر یونان در بیان و در برابر خدایان بود؛ اما هنر روم هنر جنگ آرایی است. البته همین واپس کشیدن از رویارویی با خدایان و بلایای طبیعی که شکل اسطوره به خود گرفته و تبدیل آن به صحنه های گلادیاتوری و انسان در برابر انسان بودن، یاری بسیار شایانی به زمینی تر شدن و بالا رفتن دقت هنری بشر می نماید. حالا در این لحظه روایت اصلی مبارزه است و آنچه که مبارزه را با ظفر همراه می نماید، بدن است. حالا دیگر پایکوبی ساتیری که جنبه خدایانی دارد، کارکردی ندارد. پایکوبی در صحنه نبرد به قصد نشان دادن بدن و نیرو های آن است.

این زبان دارای گستردگی زایدالوصفی است. در همین لحظه که این مقاله تحریر می شود در بسیاری از مناطق خراسان، عده قلیلی که ساز هایی همچون سه تار، دو تار و یا تار می نوازند و یا به حرکت های آیینی و پایکوبی گونه خطه خود آشنایی دارند، پس از مرگ یک عزیز به خصوص در سنین پایین به این هنر ها روی می آورند تا همچون برگزاری یک آیین بازگشت، تمام بازماندگان به زندگی بازگردند (قسمتی از کار بخشی خوان های بجنورد)

در این میان یک بازنگری وسیع در لغات هنری به وجود می آید: آنتاگونیست که در یونان باستان به معنی ضد قهرمان است، در معنای ریشه ای تر خود، یعنی عضلات منقبض شونده و پروتاگونیست که در یونان باستان به معنی قهرمان است در صندلی عضلات پیش برنده قرار می گیرند.

به تدریج با هنر روم، ارجاع هنرمند پیش از اسطوره ها و طبیعت به بدن باز می شود. می خواهم اولین قدم هنر بدن را در دنیا امروز، همان اتفاقات قهرمانانه روم باستان بدانم؛ هر چند که خیلی از اوقات این نگاه گلادیاتوری فجایعی به بار می آورد که خود به خود در حد مزموم ترین دوره های تمدن روم باستان قرار می گیرد.

در این دوره جنگ نیز تبدیل به یک پایکوبی می شود که دو مبارزه و حریف باید به عضلات هم نگاه نمایند و بهترین جواب را به حرکت های عضلانی همدیگر بدهند؛ چرا که آن ها می دانند وقتی قسمتی از بدن برهنه حریفشان منقبض شود یعنی حریف از قسمت قرینه آن عضو قصد فرود آوردن ضربه را خواهد داشت و این شاید اولین مرحله هنر بدن است یعنی وارد کردن نظریات ارسطو در روایت آنجا که می گوید: روایت، نسخه برداری از یک واقعه است و همین به معنای وارد کردن بدن در واقعه و در اصلیت درام است.

قبول پارادوکسیکالیته و یا تضاد نمایی اورگانیکی بدن در هنر قبول این واقعیت است که بدن کهکشانی است برابر و در جهت تمامیت هستی و کهکشان و حالا بشر می داند که تقلید او از بدن حتی قدرت صنعتی او را ترقی می دهد و در واقع یونانیت به نوعی نگاه شرقی (مصری) دست پیدا می نماید که در آن رسیدن به بدن فقط برای آرایش نیست، بلکه هدف بالاتری را دنبال می نماید.

یک مصری اشراف زاده، تمام سعی خود را می کرد تا با کشیدن نقوش مار بر روی بدن به رمز و راز این حیوان که به عقیده او متعلق به زمین نبود و نشانه سلامتی بی حد و مرز دست پیدا کند. اما به تدریج وقتی فراعنه این نماد را سمبل پادشاهی قرار می دهند این هنر تبدیل به یک کالای مصرفی شده و ارزش ماهوی خود را از دست می دهد تا جایی که فقط در حد یک آرایش باقی می ماند.

منبع: خبرگزاری میزان